Tarczyca jest gruczołem, o którym w zasadzie nie myślimy, a czasem nawet nie uświadamiamy sobie jego obecności czy funkcji, dopóki nie zaczyna przysparzać nam problemów. Niejednokrotnie zmagamy się z pewnymi dolegliwościami, które nie kojarzymy z problemami hormonalnymi ze strony tarczycy. A to od zdrowia tarczycy zależy prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Warto więc zgłębić temat, by wiedzieć co może wskazywać na chorobę tarczycy, a następnie jakie badania wykonać, by lekarz mógł prawidłowo postawić diagnozę.
Tarczyca – tajemniczy gruczoł
Tarczyca to niewielki gruczoł o motylkowym kształcie zlokalizowany u nasady szyi w jej przednio-dolnej części. Tarczyca waży około 30 do 60 g, a mimo tej niewielkiej wagi zaliczana jest do dużych gruczołów człowieka; jest ona gruczołem wydzielania wewnętrznego. Wytwarza trzy hormony, tj. trójjodotyroninę (T3), tyroksynę (T4) i kalcytoninę, które wspólnie odpowiadają za metabolizm i gospodarkę wapniowo-fosforową.
Schorzenia tarczycy
Tarczyca jest organem podatnym na schorzenia. Wynika to nie tylko ze stylu życia współczesnych ludzi, ale także z ilości chemii zarówno w jedzeniu, jak i w środowisku. Najbardziej powszechnymi schorzeniami dotykającymi tarczycy jest jej niedoczynność lub nadczynność, które polegają odpowiednio na nadprodukcji lub niewystarczającej produkcji hormonów tarczycy. Bywa również, że schorzenia te występują przy jednoczesnej skłonności do autoagresji. Autoimmunologiczna odmiana niedoczynności tarczycy to choroba Hashimoto i jest jednym z najczęściej diagnozowanych schorzeń tego gruczołu. W przebiegu choroby Hashimoto układ odpornościowy pacjenta wytwarza przeciwciała niszczące komórki tarczycy, a co za tym idzie, wytwarza ona zbyt mało hormonów doprowadzając do niedoczynności. Z kolei autoimmunologiczna odmiana nadczynności tarczycy to choroba Gravesa i Basedowa. Jej przebieg jest zupełnie odwrotny i doprowadza do silnej nadprodukcji hormonów tarczycy. Każde z tych schorzeń charakteryzuje się innymi objawami i jest możliwe do zdiagnozowania przy wykorzystaniu odpowiednich badań. Niestety tarczyca jest również narażona na powstawanie guzków w jej obrębie. Dają one często objawy w postaci zaburzeń w wytwarzaniu hormonów tarczycy.
Diagnozowanie schorzeń tarczycy
Diagnozowanie schorzeń tarczycy przy obecnych możliwościach medycyny nie jest zadaniem trudnym. Należy jedynie wiedzieć, jakie badania przeprowadzić i jak odpowiednio zinterpretować wyniki. Lekarz rodzinny lub lekarz endokrynolog najczęściej zaczynają od badań laboratoryjnych krwi. W pierwszej kolejności lekarz zleca zbadanie poziomu stężenia TSH oraz FT3 i FT4, anty-TPO (przeciwciała przeciwko tyreoperoksydazie), anty-Tg (przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie) oraz anty-TSHR (przeciwko receptorowi anty-TSH). Kiedy z gotowymi wynikami badań laboratoryjnych pacjent zgłasza się do endokrynologa, jako ich dopełnienie, lekarz przeprowadza także badanie USG tarczycy.
Samo USG tarczycy nie trwa długo i nie wymaga żadnych wcześniejszych przygotowań ze strony pacjenta. Badanie przeprowadzane jest w pozycji leżącej, na plecach. Lekarz prosi o odsłonięcie szyi i części dekoltu, a następnie zabezpiecza najbliższą odzież. Na okolice tarczycy nanoszony jest specjalny żel, który pomaga w przewodzeniu fal ultradźwiękowych. Na badaniu USG tarczycy obrazowana zostaje wielkość gruczołu, jego struktura oraz ewentualna obecność guzków czy deformacji w budowie. Informacje uzyskane na podstawie badania USG tarczycy w połączeniu z wynikami badań laboratoryjnych pozwalają lekarzowi w łatwy i precyzyjny sposób postawić odpowiednią diagnozę i wdrożyć skuteczne leczenie. Ważną dla pacjenta informacją jest to, że zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tarczycy mogą być skutecznie leczone farmakologicznie, a niepożądane objawy zupełnie ustępują. W przypadku guzków ważne jest ich regularne obserwowanie. Gdyby guzki wykazywały tendencję do powiększania się, niezbędne może się okazać leczenie chirurgiczne.
Źródło: Gabinet USG – badania USG