Problemy zdrowia psychicznego mogą dotknąć każdego z nas. Niezależnie od wieku, pochodzenia czy statusu społecznego, wszyscy jesteśmy podatni na takie dolegliwości jak lęk, depresja, zaburzenia odżywiania czy uzależnienia. Na szczęście istnieją skuteczne metody leczenia, które mogą pomóc w przezwyciężeniu tych trudności i odzyskaniu dobrego samopoczucia. Jedną z najskuteczniejszych form terapii jest psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT).
Czym jest psychoterapia poznawczo-behawioralna?
CBT to rodzaj terapii psychologicznej, która koncentruje się na modyfikacji nieadaptacyjnych wzorców myślenia i zachowania. Opiera się na założeniu, że nasze myśli, uczucia i zachowania są ze sobą powiązane – niewłaściwe lub irracjonalne sposoby myślenia prowadzą do negatywnych emocji i szkodliwych zachowań. Celem CBT jest identyfikacja oraz zmiana tych dysfunkcyjnych przekonań i schematów poznawczych.
Terapia ta ma na celu przede wszystkim nauczenie pacjenta umiejętności radzenia sobie z aktualnymi problemami. Zamiast skupiać się na przeszłości, CBT koncentruje się na teraźniejszości i przyszłości. Terapeuci CBT pomagają pacjentom zidentyfikować i zmienić skrzywione sposoby myślenia, które utrzymują ich problemy psychiczne. Uczą ich także skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem, lękiem i innymi trudnościami.
Skuteczność CBT została potwierdzona licznymi badaniami naukowymi. Jest ona skuteczną i uznaną metodą leczenia wielu zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęk, zaburzenia odżywiania, uzależnienia, bezsenność, a nawet niektóre zaburzenia osobowości.
Jak wygląda CBT w praktyce?
Podczas sesji CBT terapeuta zadaje pacjentowi pytania, aby zidentyfikować jego negatywne wzorce myślenia i zachowania. Korzysta się także z technik takich jak wyobrażanie sobie sytuacji, odgrywanie ról czy ćwiczenia behawioralne. Celem jest zmiana irracjonalnych przekonań i zniekształceń poznawczych na bardziej realistyczne i konstruktywne.
Ważną częścią CBT są także „prace domowe” – pacjenci otrzymują zadania do wykonania między sesjami. Mogą one obejmować ćwiczenia z dziennikiem myśli, ćwiczenia ekspozycji czy opracowywanie strategii radzenia sobie.
Terapia CBT jest zwykle względnie krótkoterminowa, trwająca od kilku tygodni do około 20 sesji. Jej długość zależy od rodzaju problemu, jego nasilenia oraz indywidualnego postępu pacjenta.
Korzyści z CBT
Oprócz skuteczności w leczeniu licznych zaburzeń, CBT ma wiele innych zalet. Jest to aktywna, ukierunkowana na rozwiązania forma terapii, która angażuje pacjenta w proces zdrowienia. Pozwala ona na wyposażenie osoby w konkretne umiejętności i strategie pomocne nie tylko w radzeniu sobie z aktualnymi problemami, ale też przydatne w przyszłości.
CBT jest również elastyczną formą terapii, którą można dostosować do indywidualnych potrzeb pacjenta. Może być stosowana w połączeniu z innymi formami leczenia, takimi jak farmakoterapia.
Kolejną zaletą jest możliwość przeprowadzenia CBT online – co jest szczególnie przydatne w dobie pandemii COVID-19.
CBT online – jak to działa?
W dobie cyfryzacji, CBT z powodzeniem może być przeprowadzana za pośrednictwem Internetu. Taka forma terapii okazała się skuteczna i porównywalna w efektywności do tradycyjnej terapii prowadzonej w gabinecie psychologicznym.
CBT online może przybierać różne formy – sesje wideo za pośrednictwem komunikatorów, komunikacja przez e-mail lub czat, a także zasoby samodzielnej terapii (książki, filmy instruktażowe, aplikacje mobilne).
Przy wyborze platformy online ważne jest, aby korzystać z legalnych i renomowanych źródeł, a przy bezpośredniej komunikacji z terapeutą upewnić się, że jest on certyfikowanym specjalistą CBT. Warto też zwrócić uwagę na kwestie zachowania prywatności i bezpieczeństwa danych.
Zalety CBT online to przede wszystkim większa dostępność i wygoda tej formy terapii. Możemy skorzystać z niej z dowolnego miejsca, oszczędzając czas i pieniądze na dojazdy. Poza tym część osób może czuć się swobodniej otwierając się przed terapeutą z bezpiecznej przestrzeni własnego domu.
Z drugiej strony, terapia online ma też pewne wady – może być trudniejsza w budowaniu relacji i zaufania do terapeuty. Wymaga także silniejszej motywacji i samodyscypliny od pacjenta. Nie zawsze też jest odpowiednia dla osób z poważniejszymi zaburzeniami psychicznymi. W takich przypadkach lepsza bywa tradycyjna terapia w gabinecie.
Podsumowując, psychoterapia poznawczo-behawioralna online to skuteczna, ukierunkowana na rozwiązania i oparta na dowodach naukowych metoda leczenia wielu problemów zdrowia psychicznego. Jej korzyści to nabycie konkretnych umiejętności, dostosowanie do indywidualnych potrzeb oraz możliwość terapii z dowolnego miejsca dzięki formie online. Niezależnie od wybranej formy, skuteczna CBT wymaga systematycznej pracy, zaangażowania i nastawienia na wprowadzanie trwałych zmian w sposobie myślenia i postępowania.