Raz utraconą równowagę w przyrodzie ciężko przywrócić. Remediacja gruntu udowadnia jednak, że nie jest to niemożliwe. Kiedy jej wykonanie jest obligatoryjne? Na kim spoczywa obowiązek jej przeprowadzenia? Na czym dokładnie polegają prace remediacyjne?
Remediacja gruntu – kiedy jest obowiązkowa i kto powinien ją przeprowadzić?
Zgodnie z polskim prawem, to właściciel danego terenu jest zobowiązany do zgłoszenia występujących w środowisku gruntowo-wodnym zanieczyszczeń. Spoczywa na nim również obowiązek ich monitorowania, a także wykonania ewentualnej remediacji, która polega na usunięciu lub ograniczeniu ilości szkodliwych substancji występujących w glebie i wodach gruntowych.
Remediacja często wymaga przeprowadzenia specjalistycznych robót inżynierskich, które sporo kosztują. Dlatego zanim kupisz nieruchomość, zwłaszcza poprzemysłową, zleć wykonanie badania stanu jakości środowiska gruntowo-wodnego. Dowiesz się w ten sposób, czy na jej terenie nie znajdują się substancje, które wymagałyby usunięcia, zanim rozpoczniesz jej planowane użytkowanie.
Co ważne, za historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi odpowiada podmiot aktualnie władający danym terenem. Nawet jeśli nie jest sprawcą szkód, to na nim spoczywa obowiązek przeprowadzenia remediacji gruntu. Istnieje jednak wyjątek od tej reguły. Aktualny właściciel nieruchomości musi wskazać podmiot, który jest odpowiedzialny za jej zanieczyszczenie.
Ponadto polskie prawo przewiduje kilka przypadków, kiedy to podmiot aktualnie władający terenem jest zwolniony z obowiązku przeprowadzenia remediacji. Wówczas zajmuje się nią Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska.
Prace remediacyjne – jak wyglądają i na czym polegają?
Każdorazowo prace remediacyjne muszą odbywać się zgodnie ze szczegółowym planem, który zatwierdza Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. W zależności od miejsca remediacji rodzaj i zakres podejmowanych działań bywa różny. Jakie prace i kiedy się wykonuje?
- Remediacja in situ
Przeprowadza się ją w miejscu, w którym zanieczyszczenie występuje, a w jej ramach wykorzystuje się różne metody, np. biologiczne, chemiczne czy też termiczne. W odróżnieniu od remediacji ex situ zajmuje więcej czasu, najczęściej jednak generuje mniejsze koszty.
- Remediacja ex situ
Przeprowadza się ją poza miejscem występowania zanieczyszczenia. Wówczas prace remediacyjne polegają na wywiezieniu zanieczyszczonego gruntu i zastąpienie go nowym, pozbawionym szkodliwych substancji. Co ważne, zanieczyszczony grunt poddaje się procesowi odzysku, tak aby można go było ponownie wykorzystać gospodarczo.
Największą zaletą remediacji ex situ jest szybkość realizacji. Grunt nadaje się do użytku natychmiast po wymianie. Niemniej podejmowane w jej ramach prace są kosztowne, a na dodatek radykalnie ingerują we właściwości gleby.
Prace remediacyjne mogą różnić się także w zależności od wybranej metody remediacji. Np.:
- metoda biologiczna – polega na wykorzystaniu roślin i mikroorganizmów, które wykazują zdolność immobilizacji i degradacji występujących w danym gruncie substancji. Sprawdza się w przypadku ziemi zanieczyszczonej substancjami ropopochodnymi,
- metoda chemiczna – obejmuje m.in. przemywanie gruntu i chemiczną redukcję zanieczyszczeń. Dzięki podejmowanym w jej ramach pracom zanieczyszczenia albo zmieniają swoje właściwości, albo ulegają degradacji,
- metoda termiczna – to np. spalanie i odparowywanie szkodliwych substancji.
Remediacja to proces, który obejmuje różne czynności pozwalające przywrócić równowagę na danym terenie. Nie warto więc rozpatrywać jej wyłącznie w kategoriach kosztu, choć niewątpliwie dla przedsiębiorcy jest dodatkowym obciążeniem finansowym. Żeby plan remediacji został zaakceptowany przez RDOŚ i odniósł pożądany skutek, jego opracowaniem powinni zająć się specjaliści ds. ochrony środowiska. Dobiorą oni odpowiednie metody oczyszczania gleby, uwzględniając nie tylko rodzaj substancji, ale i budżet przedsiębiorcy.
źródło: EkoMeritum konsulting środowiskowy